رفرکتومتر

رفرکتومتر وسیله ای آزمایشگاهی است برای تعیین میزان ناخالصی ماده یا مواد حل شده در آب که با روش عبور تابش نور از لایه ای از آن مایع که ماده مـــورد نـظـــر در آن حـــل شـــده و عـبـــور انـکـســاری (شکسـت) از منشور شیشه ای به کار می رود. در علوم آزمایشگاهی امروز با استفاده از رفراکتومتر علاوه بر قند می توان چربی ، شوری، PH آب و حتی ارزش غذایی را به دست آورد. هم‌چنین میزان اوره و پروتئین خون، میزان نمک موجود در آن و غلظت مـایعـات را نیـز مـی تـوان بـا استفـاده از رفـراکتـومتر اندازه‌گیری کرد.

توضیحات ساختار اجزا دستگاه رفرکتومتر

دستگاه رفرکتومتر از اجزاء و قسمت‌های زیر تشکیل شده است:
۱- دو منشور که یکی انتشار دهنده Diffusing prism و دیگری شکست دهنده Refracting prism است. نمونه مورد نظر بین این دو منشور قرار می گیرد. نور وارد منشور انتشار دهنده شده و تجزیه می شود، این نور با میزان مشخص وارد نمونه مورد آزمایش شده و سپس به منشور Refracting  می رود. (ورود نور از محیط رقیق به غلیظ). قبل از هر بار ریختن محلول، منشورها کاملا تمیز شده و با مقدار کمی از محلول موردنظر، شستشو داده می شود.
۲- دو لنز که یکی لنز تصویر و دیگری لنز n (ضریب شکست) است.
۳- ترمومتر: جهت تنظیم و گزارش دما
۴- پیچ هایی جهت تنظیم تصویر
طراحی اولین نمونه از این دستگاه در اواخر دهه ۱۸۰۰ میلادی توسط ارنست آبه صورت گرفت. آن دستگاه شامل ترمومترهای توکار و حمام سیرکولاتورهای آب بودن که برای کنترل دمای دستگاه و مایعات استفاده می شد. پس از آن دستگاه‌ها مجهز به میکروسکوپ نیز شدند. امروزه این دستگاه در چهار نوع موجود است: رفرکتومتر دستی آنالوگ، رفرکتومتر رومیزی، رفرکتومتر دستی دیجیتال و رفرکتومتر آنلاین.
برای کالیبراسیون و تعیین میزان خطای دستگاه از مواد در دسترس مانند آب مقطر (۳۳۲۵/۱ = n) استفاده می کنیم. در برخی رفرکتومترها نور از بین لایه نازکی از نمونه مایع عبور می کند